İki aydır koronavirüsünü ve çalışma hayatına tesirlerini yazıyoruz.

Koronavirüs kapsamında işyerlerinde alınması gereken tedbirleri daha evvel detaylı olarak paylaşmıştım. Fakat tüm tedbirlere karşın Koronavirüs (Covid-19) müspet vakalarına rastlanmaktadır. Koronavirüs nedeniyle iş kazası sayılıp sayılmayacağı konusu çok tartışmalıdır. Koronavirüs olumlu vakasının hastalık mı, iş kazası mı yoksa meslek illeti mı sayılacağı konusunda fikir birliği bulunmamaktadır.

Mevzuatımızda hastalık, iş kazası ve meslek illeti kavramları olmakla birlikte, bu tıp salgın marazların çalışma hayatına tesirleri konusunda boşluk var. Salgın marazların hangi kategoride ele alınacağı konusunda net bir yasal düzenleme bulunmamaktadır.

Koronavirüs (Covid-19) hakkında tıbbi açıdan bilinenler çok hudutlu olduğu üzere, her geçen gün farklı haberler ortaya çıkıyor. Örneğin, virüse maruz kalan ve tedavi olan insanların organlarında ağır hasarlar kalacak mı, ne kadarlık bir mühlet zarfında büsbütün düzgünleşme olacak, kalıcı bir illete sebep olacak mı sorularının hala yanıtı verilebilmiş değil.

İŞ KAZASI MI, HASTALIK MI YA DA MESLEK ILLETI MI?

Gayri bir deyişle Covid-19 ile ilgili olarak her hadise kendi içinde değerlendirilmeli ve bu vaka bir iş kazası mı, hastalık mı ya da meslek marazı mı olarak değerlendirilmeli konusu irdelenmelidir. Covid-19 kimi vakalarda tahminen iş kazası yahut meslek illeti sayılmayacakken, birtakım vakalarda iş kazası yahut meslek illeti olarak kabul edilebilecektir.

Bir görüşe nazaran de bu çeşit salgın marazlar iş kazası yahut meslek marazı değil, hastalık olarak kabul edilecek.

Salgın marazların meslek marazı sayılacağı görüşünde olanlar yanında ters görüşte olanlarda var. Bilhassa meslek illetinin “tekrarlanan bir sebep yahut işin yürütüm şartları” ile ilintili olması ve ayan bir mühlet o işin yapılması koşulları gerektiği dikkate alındığında meslek marazı sayılmayacağı görüşü ağır basmaktadır.

Koronavirüs üzere yeni tanımlanmış illetlerin mevzuatta tanımlanan Mesleksel Bulaşıcı Marazlar Listesi’nde olmaması, mesleksel illetlerin tanımlanmasında görülen illetin işin gereği olarak yahut işyerinin kişisel koşullarının tesiriyle oluşması ve marazın yapılan işle alakalı olmasının aranması yanında enfeksiyonun oluşumu ve uğranılan mesleksel risk maruziyeti ile kontağının laboratuvar bulguları ile de kanıtlanması gerekliliği ilgili argümanlar da bu görüşü desteklemektedir.

YARGITAY NE DİYOR?

Tatbik devletimizdeki tahminen tek yargı kararı olan Yargıtay’ın 2019 yılında verdiği emsal niteliğindeki kararda çekilmiştir (Yargıtay 21. Hukuk Dairesi, 2018/5018 Esas ve 2019/2931 Karar sayılı İlam) bir sigortalının 2009 yılında H1N1 (Domuz Gribi Virüsü) enfeksiyonu sonucunda vefat etmesi sigortalının irtihali ile H1N1 virüsü arasındaki illiyet bağı nedeniyle iş kazası sayılmıştır.

Koronavirüs (Covid-19) olumlu vakalarında çalışanın patronun ihmali, kastı yahut kusurunun tespit edilmesi ve yargı kararlarıyla bunun iş kazası kabul edilmesi halinde SGK rücu davaları yanında çalışanların maddi ve manevi tazminat talepleri gündeme gelebilecektir.

İSG EĞİTİMLERİ KIYMETLI

Patronların işyerlerinde ve işin işleyişi sırasında Koronavirüs (Covid-19) maruziyetini önleyecek iş sıhhati ve güvenliği önlemleri almaları emekçilere Covid-19 ve umum İSG eğitimlerini aldırmaları, toplumsal aralık, hijyen ve izolasyon koşullarını tatbikleri büyük değer taşıyor.

Esasen önümüzdeki yıllarda koronavirüs kapsamında çok sayıda anlaşmazlık ve uyuşmazlık olacağını düşünüyorum. Ortaya çıkabilecek bu çeşit uyuşmazlıklarda, Covid-19’un iş kazası yahut meslek marazı kabul edilip edilmeyeceği yahut patronun sorumluluğunun ne olacağı “her bir hadisenin özelliklerine göre” kıymetlendirilmesi gerekecek. Koronavirüs müspet nedeniyle gerekli iş sıhhati ve güvenliği tedbirlerini almış patronların sorumluluğu olmayacağını düşünüyorum.